Bohaterowie polskiego podziemia w latach 1944-1956 zbrojnie stawiali opór komunistycznej władzy. Pozostali wierni złożonej w okresie okupacji przysiędze żołnierskiej i nie uznali narzuconego Polsce systemu totalitarnego. Zmagania o prawdziwą niepodległość naszej Ojczyzny wielu z nich okupiło najwyższym dobrem – życiem utraconym w nierównej walce.
Komunistyczna propaganda nazywała członków podziemia niepodległościowego faszystami, zdrajcami i reakcjonistami. Represje aparatu bezpieczeństwa dotyczyły wszystkich przeciwstawiających się terrorowi komunistycznemu i wierzących w powrót do Polski ustroju demokratycznego. Po obaleniu władzy pamięć o powojennym podziemiu niepodległościowym powoli zaczęła powracać. Honor bohaterom narodowym przywrócono 3 lutego 2011 r. ustanawiając Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
W ramach państwowego święta w Kolnie pamięć niezłomnych uczczono podczas nabożeństwa odprawionego w kościele św. Anny o godz. 8:00 w intencji Ojczyzny i bohaterów podziemia zbrojnego
Po mszy świętej, zebrani na uroczyści, przeszli pod pomnik Żołnierzy Niezłomnych Ziemi Kolneńskiej, odsłonięty w 2018 r. w rocznicę obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Monument ten powstał z inicjatywy Burmistrza Miasta Kolno Andrzeja Dudy, przy aktywnym udziale Dziekana Kolneńskiego ks. proboszcza Stanisława Uradzińskiego i środowisk niepodległościowych działających w naszym mieście.
- Niepodległa Polska powinna utrwalać pamięć o tych, którzy po zakończeniu II wojny światowej nie złożyli broni i podjęli kolejną walkę, tym razem z komunistycznym totalitaryzmem – uważa Burmistrz Kolna Andrzej Duda.
Po głównych uroczystościach władze miasta i gminy Kolno, powiatu kolneńskiego, przedstawiciele stowarzyszeń niepodległościowych, oraz mieszkańcy Kolna złożyli wieńce i wiązanki oraz zapalili znicze pod pomnikiem pamięci.
Najbardziej zasłużonymi „Żołnierzami Wyklętym”, którzy działali w naszym regionie, w tym także na Ziemi Kolneńskiej byli m.in. major Jan Tabortowski („Bruzda”), podporucznik Stanisław Marchewka („Ryba”), chorąży Hieronim Rogiński („Róg”), Marian Borys („Czarny”), sierżant Kazimierz Lenkiewicz („Warmiak”) i sierżant Bronisław Chrzanowski („Orzeł”). Naocznym świadkiem haniebnej historii w dziejach Polski był, m. in. mieszkaniec naszego miasta, śp. Stefan Kownacki pseudonim „Gołąb” (żołnierz z oddziału Mariana Borysa „Czarnego” i Hieronima Rogińskiego ps. „Róg”). Zamarły 27 listopada 2021 r. w wieku 91 lat żołnierz Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, uczestniczył we wszystkich państwowych uroczystościach odbywających się na terenie naszego miasta i powiatu kolneńskiego. W swoich przemówieniach patriotycznych nigdy nie krył wzruszenia i często powtarzał, że jest wdzięczny rządowi polskiemu za przywrócenie prawdy, którą przez pół wieku komunistyczna propaganda i kłamstwa o walce podziemia wypaczyły na wiele lat.
Opracowanie: Andrzej Konopka
Fot.: Andrzej Konopka/Denys Loskutov
