Święto państwowe poświęcone bohaterom polskiego podziemia antykomunistycznego ustanowione zostało w 2011 roku. „Żołnierze Wyklęci” w latach 1944-1956 zbrojnie stawiali opór komunistycznej władzy. Niezłomni pozostali wierni złożonej w okresie okupacji przysiędze żołnierskiej i nie uznali narzuconego Polsce komunistycznego systemu totalitarnego. Walka o prawdziwą niepodległość naszej Ojczyzny okupiona została najwyższym dobrem – życiem utraconym w nierównej walce.
Kolneńskie uroczystości związane z Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” odbyły się we wtorek 1 marca na placu przy kościele św. Anny. Poprzedziła je msza święta w intencji Ojczyzny i bohaterów podziemia zbrojnego. Po nabożeństwie, zebrani na uroczyści, przeszli pod pomnik Żołnierzy Niezłomnych Ziemi Kolneńskiej, odsłonięty w 2018 r. w rocznicę obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Monument ten powstał z inicjatywy Burmistrza Miasta Kolno Andrzeja Dudy, przy aktywnym udziale Dziekana Kolneńskiego ks. proboszcza Stanisława Uradzińskiego i środowisk niepodległościowych działających w naszym mieście. Uroczystego odsłonięcia pomnika Żołnierzy Niezłomnych Ziemi Kolneńskiej w 20218 r. dokonali: JE Biskup Tadeusz Bronakowski, Dziekan Kolneński ks. Stanisław Uradziński, Burmistrz Miasta Kolno Andrzej Duda i śp. Stefan Kownacki, jedyny wówczas żyjący w powiecie kolneńskim żołnierz z oddziału Hieronima Rogińskiego ps. („Róg”).
Burmistrz Miasta Kolno Andrzej Duda, wspólnie z Dziekanem Kolneńskim Stanisławem Uradzińskim, władze gminy Kolno i powiatu kolneńskiego, przedstawiciele stowarzyszeń niepodległościowych, zakładów pracy, przedstawiciele z rodziny Hieronima Rogińskiego ps. („Róg”) oraz mieszkańcy Kolna złożyli wieńce i wiązanki. Pod monumentem zapalono też znicze ku pamięci.
W tegorocznych kolneńskich uroczystościach zabrakło ostatniego świadka historii podziemia zbrojnego - żołnierza z oddziału Mariana Borysa „Czarnego” i oddziału Hieronima Rogińskiego ps. („Róg”) Stefana Kownackiego, pseudonim „Gołąb”. Żołnierz odszedł do wieczności 27 listopada 2021 r. w wieku 91 lat. Zamarły uczestniczył we wszystkich państwowych uroczystościach odbywających się na terenie naszego miasta i powiatu kolneńskiego. W swoich przemówieniach patriotycznych były żołnierz Narodowego Zjednoczenia Wojskowego nigdy nie krył wzruszenia i często powtarzał, że jest wdzięczny rządowi polskiemu za przywrócenie prawdy, którą przez pół wieku komunistyczna propaganda i kłamstwa o walce podziemia wypaczyły na wiele lat.
Sprzeciw podziemia niepodległościowego na Ziemi Kolneńskiej i Podlasiu miał szeroki zasięg. Żołnierze Wyklęci wychowani zgodnie z wartościami: Bóg, Honor, Ojczyzna podjęli walkę z potężną siłą wrogów polskiej niepodległości. Każdego roku 1 marca w Kolnie oddajemy hołd bohaterom. Dla młodego pokolenia stanowią oni wzór męstwa i wierności. Na szczęście pamięć o nich przetrwała i doczekali się ostatecznie w wolnej Polsce należnego im szacunku. Co ważne, historia Żołnierzy Niezłomnych stała się elementem nowej tożsamości patriotycznej młodego pokolenia. Oni przekażą tę pamięć o bohaterstwie Żołnierzy Niezłomnych nowym pokoleniom. I to jest prawdziwe zwycięstwo tych najdzielniejszych żołnierzy Rzeczypospolitej.
Postawa żołnierzy polskiego podziemia, którzy za wszelką cenę bronili wolności Ojczyzny jest szczególnie ważna w obliczu ostatnich wydarzeń na Ukrainie. Bohaterski opór całego narodu ukraińskiego sprzeciwiającego się rosyjskiemu najeźdźcy to głośny manifest o światowy pokój.
Najbardziej zasłużonymi „Żołnierzami Wyklętym”, którzy działali w naszym regionie, w tym także na Ziemi Kolneńskiej byli m.in. major Jan Tabortowski („Bruzda”), podporucznik Stanisław Marchewka („Ryba”), chorąży Hieronim Rogiński („Róg”), Marian Borys („Czarny”), sierżant Kazimierz Lenkiewicz („Warmiak”) i sierżant Bronisław Chrzanowski („Orzeł”).
Tekst i zdjęcia: Andrzej Konopka